Asyada Bes Türk

Tarihler 1914’ü gösterdiginde dünya üzerinde bir cihan savasinin kopacagini gösteren bulutlar dolasiyor ve ilgili devletler savas hazirliklarini son hizla sürdürüyorlardi.
Devlet-i Aliye’yi Osmaniye’de iktidari kesin olarak ele geçirmis olan Ittihat ve Terakki Firkasinin en etkili mensubu harbiye naziri ve Erkan-i Harbiye-yi Umumiye Reisi (daha sonra baskumandan vekili de oldu) Enver Pasa idi. Enver Pasa bir taraftan oduyu islah ederken, diger taraftan propaganda faaliyetlerini yürütmek üzere Teskilat-i Mahsusa isimli bir istihbarat teskilati vücuda getirmisti.

Basarisiz kalan Osmanlicilik politikasini birakip Türkbirligi ve Islambirligi politikalarina sarilan Enver Pasa, Teskilat-i Mahsusa’nin mensuplarini bütün Türk ve Islam ülkelerine salmisti. Bu meyanda bes kisiyi de 1914’te Hindistan üzerinden Türkistan’a göndermisti. (Daha önce de Ahmet Kemal Ilkul, Talat Pasa tarafindan ögretmen olarak Dogu Türkistan’a yollanmisti. Ilkul’un hatiralari 1997’de Ötüken Nesriyat tarafindan yayilanmistir). Bu bes kisi 1916’daki büyük Türkistan isyaninin bir safhasi olan Kirgizlarin baslattigi Yedisu isyanini idare etmis ve Ruslara büyük zayiat verdirmistir. Yedisu isyaninin Erkan-i Harbiye Reisligini(‘kurmay baskanligini) yürüten piyade yüzbasisi Adil Hikmet Bey, hatiralarini 1928 yilinda, Arap harfleriyle Cumhuriyet gazetesinde nesretmistir. Dr. Yusuf Gedikli bahsi geçen hatiralari Latin harflerine aktarmis ve notlarla serh edip bu eseri meydana getirmistir.

Tarihe isik tutan bu eserin de Ilkul’un eseri gibi okuyucularimiz ilgisini çekecegine inaniyoruz.

Author: Adil Hikmet Bey
ISBN: 9754372497
Translated by: Yusuf Gedikli
Publisher: Ötüken Neşriyat
Published: Istanbul, 1999
Pages: 579

Şanghay’da 5 Osmanlı Ajanı

Osmanlı’nın Orta Asya’ya Gönderdiği İstihbarat Görevlileri